Wiedza o odróżnianiu ziół jest niezwykle potrzebna, bo pomaga uniknąć wielu niebezpiecznych pomyłek. Mniszek lekarski a mlecz to pytanie kluczowe dla właścicieli świnek morskich, czy królików.
Natura daje człowiekowi to, co najlepsze i najzdrowsze, czyli zioła- rośliny lecznicze, których znane od wieków właściwości potwierdziły badania naukowe. Nic dziwnego, że zioła po latach niebytu wracają do łask. Ludzie ponownie są ciekawi, jakie właściwości lecznicze mają rośliny, jak wykorzystać do ochrony zdrowia i jak stworzyć z ziół domową apteczkę. Niektóre rośliny lecznicze mają swoje sobowtóry, które mogą być szkodliwe dla zdrowia. Klasyczne są pomyłki między mniszkiem lekarskim a mleczem. Choć wyglądem są to rośliny, które mają pewne cechy wspólne, to jednak właściwościami różnią się zasadniczo.
Mniszek lekarski a mlecz- wątpliwości związane z nazwą
Zwykle na przełomie kwietnia i mają łąki oraz przydomowe trawniki stają się żółte od kwiatów mlecza. I w tym miejscu warto się zatrzymać i wyjaśnić pewną kwestię. Mlecz to nazwa w botanice zarezerwowana dla roślin należących do rodzaju Sonchus. Tą samą nazwą w języku potocznym określa się często mniszka lekarskiego Taraxacum officinale. I tutaj powstaje nieporozumienie, ponieważ wbrew przekonaniom społecznym mniszek lekarski to nie mlecz. Nie można tych nazw stosować wymiennie. Niestety, łatwo się pomylić i zerwać nie tę roślinę, którą potrzebujemy. Mniszek lekarski jest rośliną leczniczą i jadalne są wszystkie jego części. Mlecz daleki jest od właściwości leczniczych. Odpowiedź na temat różnic między mniszkiem lekarskim a mleczem, ma istotne znaczenie dla ziołolecznictwa.
Podobieństwo roślin
Mlecz polny, popularny y w całej Europie chwast, często bywa mylony z mniszkiem lekarskim. Obie rośliny należą do rodziny astrowatych i są do siebie łudząco podobne. Mniszek lekarski (łac. Taraxacum officinale), znany jest także pod nazwami: mniszek pospolity lub dmuchawiec. Rośnie na łąkach, pastwiskach, przydrożnych trawnikach i ogrodach całej Europy, ale występuje również w Azji i w Afryce Północnej. Zasiedla szybko nieużytki, rumowiska, szczeliny murów. Bywa, że traktujemy go jak niechcianego gościa, trudny do wytępienia chwast, zapominając, że ma on wiele dobroczynnych właściwości.
Wygląd mniszka
Mniszek lekarski to ceniona roślina w lecznictwie. Liście mniszka „wychodzą” z przyziemnej rozety. Są głęboko powcinane i mogą mieć długość do 40 cm. Blaszka liściowa może mieć różnorodny kształt, np.: podłużny, owalny albo lancetowaty. Liście są zróżnicowane w zależności od wieku rośliny – starsze mają głębsze wcięcia niż młode. Z rozety liści wyrasta kilka szypułek kwiatostanowych. Na szczycie każdej szypułki, rozwijają się pojedyncze koszyczki. Łodyga kwiatowa nie ma liści i jest pustą w środku rurką. Koszyczki kwiatowe zamykają się o zmroku, w czasie niepogody albo w czasie suszy, a ostatecznie po przekwitnieniu. Płatki kwiatów są jasnożółte albo złocistożółte, a czasem pomarańczowożółte. Listki okrywy koszyczka, zamknięte na koniec kwitnienia, odchylają się po kilku dniach, kiedy owoce dojrzeją. Pojedyncze kwiaty mogą pojawiać się do jesieni, choć główny ich rozwój przypada na kwiecień i maj. Są żeberkowane na powierzchni (ok. 15 żeberek). Na szczycie owoc zakończony jest długim, cienkim wyrostkiem , z którego wyrasta biały puch, które dzieci nazywają dmuchawcem.
Wygląd mlecza
Mlecz to bylina osiągająca od 40 do 150 cm wysokości. Jest pospolitym chwastem, który może wyrosnąć na każdej glebie. Ma sztywną, pustą w środku łodygę, a pod ziemią wytwarza kłącza. Liście tej rośliny ustawione są na łodydze naprzemianlegle. Blaszka liściowa jest powcinana, na brzegach kolczasto ząbkowana. Liście mogą przybierać siwawy kolor. Pojedyncze, żółte kwiatki rozwijają się koszyczkach o średnicy 4-5 cm. Kilka koszyczków tworzy na jednej łodydze podbaldach. Kwitnie w lipcu do sierpnia.
Prosty sposób na rozróżnienie obu roślin
Rozpoznanie mniszek lekarski a mlecz jest łatwiejsze, jeżeli dokładnie przyjrzymy się zdjęciom obu roślin lub zapamiętam, że mniszek lekarski ma kilka charakterystycznych cech w wyglądzie, takich jak:
- rozeta liści;
- głęboko powcinane liście;
- jest nieowłosiony;
- na łodydze kwiatowej pojawia się jeden koszyczek
Wątpliwości co do tego, co to za roślina: mniszek lekarski, czy mlecz rozwieje znajomość kilku faktów dotyczących mniszka lekarskiego, np.: okresu kwitnienia – kwiecień -maj ( pełnia cudownie żółtych kwiatów ukazuje się w maju). Jeżeli w łodydze widzimy biały, mleczny sok to jest z pewnością mniszek lekarski. Nasiona tworzą kuliste dmuchawce, powstają po przekwitnięciu .
Mlecz nie jest trujący
Nieprawdą jest obiegowe przekonanie, że mlecz plony jest szkodliwy i toksyczny. Roślina ta nie ma właściwości trujących, nie stanowi zagrożenia dla ludzi, czy dla zwierząt. Mit o jej rzekomej toksyczności wziął się stąd, że mlecz kumuluje azot i na glebach wyjątkowo bogatych w azot zdarzały się przypadki zatrucia zwierząt gospodarskich tym pierwiastkiem. Zły stan zdrowia zwierząt wynikał także z błędów hodowlanych – niewłaściwej diety opartej niemal wyłącznie na mleczu. Nawet pomyłkowe, przypadkowe zjedzenie mlecza, nie powoduje konieczności natychmiastowego udzielenia pomocy lekarskiej.
Zastosowanie mniszka w leczeniu
Mniszek lekarski jest stosowany w leczeniu chorób wątroby i woreczka żółciowego. Jest bogaty w ten minerał. Roślina obfituje w sole mineralne i witaminy, dzięki czemu znajduje zastosowanie w leczeniu anemii. Mniszek pospolity pozytywnie działa na układ odpornościowy. Zawiera interferon, który wspiera organizm w walce z bakteriami i wirusami. Zioło obniża również poziom glukozy. Za zgodą lekarza diabetologa mogą go stosować osoby chorujące na cukrzycę. Warto wspomnieć, że mniszek lekarski ma także działanie rozkurczające.
Picie naparów z mniszka to z pewnością dobry sposób na zachowanie zdrowia. Smakosze polecają miód z mniszka, który jest uznawany za jeden z najzdrowszych produktów pszczelarskich.
