Brzoza to jeden z licznych symboli przyrodniczych naszego kraju. Przycinanie i formułowanie brzozy to konieczny zabieg pielęgnacyjny.
Brzoza to bardzo znane i cenione w Polsce drzewo. Rośnie w parkach, na skwerach, przy drogach, w lasach, a nawet w prywatnych ogrodach. Wyróżnia się zachwycającym wyglądem – białą korą i mnóstwem zwisających gałęzi, oblepionych tysiącami drobnych liści. Jest to drzewo, którego nie można pomylić z żadnym innym. W ogrodach sadzi się brzozy mniejszych odmian. Przecinanie i formułowanie brzozy pozwala, aby drzewo rozwijało się fantastycznie. Brzoza świetnie wygląda w różnorodnych aranżacjach ogrodowych i parkowych.
Z parku do ogrodu
Brzoza to rodzime drzewo, związane z naszym krajem, opiewane w wielu utworach literackich naszych słynnych pisarzy. Nie tylko jest zachwycająco pięknym drzewem, ale także dodaje pozytywnej energii. Warto podkreślić, iż brzoza wspaniale komponuje się z innymi gatunkami ogrodowych drzew. Do ogrodów przeznaczone są osobniki szczepione, które nie osiągają monstrualnych rozmiarów i mają wyeksponowane walory dekoracyjne, np.: białą łuszczącą się korę.
Gatunki brzozy w naturze
Brzoza to roślina o sporym zróżnicowaniu gatunkowym. Jest ceniona w lecznictwie. W Polsce popularnych jest kilka odmian, zarówno drzewa bardzo duże, a jaki i gatunki karłowate. Najwyższym gatunkiem brzozy jest brzoza brodawkowata, która dorasta do 25 metrów wysokości. Jej liście kształtem przypominają jajka, a młode przyrosty pokryte są brodawkami. Nieco niższa, choć równie imponująca wielkością jest brzoza omszona. Ma 20 metrów wysokości. Cechą odmiany jest biała kora. Gatunki znacznie niższe to brzoza karłowata i brzoza niska. Nie przekraczają one 2,5 metra wysokości. Brzoza karłowata ma ciemne pędy o drobnych i trochę okrągłych liściach. Silne rozgałęzienia ma brzoza niska (objęta w Polsce ochroną). Wybierając brzozę do ogrodu trzeba zwrócić uwagę na jej wymiary. Do małych ogrodów znakomicie nadają się gatunki karłowate. W dużych ogrodach prawdziwą ozdobą krajobrazu będą odmiany wysokie.
Kiedy przycinać brzozę?
Brzoza, jak każda roślina, potrzebuje przecinania. Bez tego zabiegu nie będzie pięknie rosła i może być narażona na niekorzystne czynniki. Przycinanie i formułowanie brzozy wykonujemy po okresie pędzenia soków, kiedy wypuści liście. Idealnym momentem jest czerwiec. Można dokonać przecinania brzozy w lutym, ale trzeba wybrać dzień, w którym nie ma mrozu.
Jak przycinać brzozę?
Cięcie sanitarne brzozy wykonujemy w celach pielęgnacyjnych. Wycinamy wszelkie suche i martwe pędy rośliny. Następnie zabieramy się za formowanie korony. Pędy ścinamy tuż nad rozgałęzieniem lub nad pąkiem. Gałązki należy ciąć ukośnie, tak aby najwyższe miejsce znajdowało się nad pąkiem. Usuwamy wszystkie gałązki nisko rosnące, krzyżujące się i odrosty korzeniowe tzw. wilki. „Wilki” to inaczej młode pędy, wyrastającymi z grubszych jego gałęzi pionowo do góry. Do cięcia brzozy używamy sekatora.
Formowanie korony i wierzchołków brzozy
Formowanie korony brzozy polega na utrzymaniu jej pokroju. W tym celu usuwamy wszystko, co wybujałe. Podczas formowania brzozy zaleca się, aby zachować odległość miejsca przycięcia od pąka od 0,5 cm do 1 cm.
Przycinanie brzozy na parasol – jak to zrobić?
Przycinanie i formowanie brzozy na parasol może potrwać kilka, a nawet kilkanaście lat, w zależności od kształtu i wielkości drzewa oraz korony. Wyprowadzamy wysoki pień, a następnie formujemy koronę. Najlepiej robić to wiosną i latem, ponieważ młode pędy są niezdrewniałe i bardzo elastyczne. Dla zachowania urodziwego kształtu korony, drzewo można ciąć częściej, po okresie tzw. płaczącej brzozy.
Przycinanie i formowanie starej brzozy
Starej brzozy nie trzeba się pozbywać. Można ją przecież odmłodzić. Jest to zabieg, który można przeprowadzić, kiedy chcemy wznowić wzrost nowych gałęzi, a tym samym zregenerować dekoracyjny wygląd drzewa. Przycinanie i formowanie brzozy kilkuletniej wykonuje się od października do kwietnia, kiedy nie ma ruchu soków. Zaleca się wykonywanie tego zabiegu co dwa lub trzy lata. Sposób przycinania brzozy zależy od wieku i stanu drzewa. Wraz z wiekiem zmniejsza się ilość przycinanych pędów. Przycinanie starej brzozy jest dla niej czynnością bolesną. Dlatego warto zlecić ten zabieg profesjonalistom.
Przycinanie brzozy szczepionej na pniu
Brzozy szczepione na pniu, to propozycja małych okazów do niewielkich ogrodów. Ich pokrój ma charakter parasolowaty. W brzozie szczepionej na pniu co roku formujemy koronę, usuwając wszystkie pędy rosnące do góry. Usuwa się wszystkie pędy rosnące poniżej szczepienia, czyli (wyrastające z pnia).
Jak formować brzozę?
Najbardziej popularny kształt brzozy, to parasolowaty. Taką formę uzyskujemy po kilku latach przecinania i formowania brzozy. Z czasem przyjmie ona formę tzw. wierzby płaczącej. Ścinamy wszystkie pędy skierowane na zewnątrz korony, tuż nad rozgałęzieniem. W trakcie tej czynności zachowujemy odległość min 5 mm od pąka. Przycinamy także gałęzie nisko rosnące, krzyżujące się i odrastające od korzenia. Przy brzozach szczepionych na pniu wycina się wszystkie pędy wyrastające z pnia poniżej miejsca szczepienia. Jeśli dokonaliśmy takiego poważniejszego cięcia, to dobrze jest posmarować końcówki gałęzi maścią ogrodniczą, inaczej zwaną „sadowniczą”. Maść przyśpiesza gojenie się rany oraz zapobiega rozwojowi w tym miejscu różnych chorób.
W ogrodach coraz popularniejsza staje się brzoza pożyteczna (Betula utilis), która w warunkach naturalnych naturalnie występuje w środkowej Azji oraz w Himalajach. Dość często określa się ten gatunek terminem „brzoza himalajska”. Ogrodnicy uwielbiają ją ze względu na przepiękną kredowobiałą korę, która cudownie wygląda na tle ogrodowej zieleni. Posiadając brzozę w ogrodzie, trzeba pamiętać, że każdy gatunek tego drzewa bardzo źle znosi przesadzanie. Dotyczy to także samosiejek.
